Навіны
АРЦЁМ ГУРЫН: "ПРАЦА З БАЛОТА РОБІЦЬ ЗАЛОТА"
18 Октября 2020
611


Сённяшні наш герой – віцэ-чэмпіён краіны ў скачку ў даўжыню Арцём Гурын. Нам удалося пагутарыць з 22-гадовым спартсменам перад яго адлётам на збор у Турцыю. Дарэчы менавіта там амаль паўтара гады таму здарыўся пераломны момант у яго кар'еры. Але пра ўсё па парадку.

Арцём, сезон завяршыўся, падзяліся ўражаннямі ад яго.

- Калі шчыра, то дарэчнай будзе фраза «пачаў за здароўе, а скончыў...». Сезон стартаваў даволі ўдала, а потым да чэмпіянату неяк не склалася. На першым старце ў сезоне, на турніры на прызы РЦАП, быў рэзультат 7.96, і здавалася, што запаветныя 8 метраў зусім побач. Падрыхтоўка ішла выдатна. Потым у мяне ўзнікла праблема, не буду ўдавацца ў падрабязнасці, галоўнае, што на сённяшні дзень – гэта ўжо не перашкода. Але ў той момант мяне падкасіла. Таму на чэмпіянаце я хацеў і быў гатовы паляцець далёка, але крыху не хапіла менавіта ў псіхалагічным плане.

Дарэчы пра псіхалогію. Атрымліваецца, што для цябе гэта важкі фактар.

У маім выпадку гэта прама вырашальны момант. Калі я псіхалагічна добра падвёўся, то перамагчы мяне вельмі складана. Таму трэба правільна настройвацца.

І як ты настройваешся на старт?

- За дзень да старту стараюся сябе неяк адцягнуць: пайсці прагуляцца па горадзе, каб не думаць пра будучыя спаборніцтвы, адпачыць, пацешыцца. Можна ў лесе каля РЦАП прайсціся і падыхаць свежым паветрам. Дазваляю сабе часам пагуляць у кампутар. Гэта значыць максімальна абстрагуюся ад думак пра старт. Інакш адольвае хваляванне. Калі ты пачынаеш думаць пра турнір, то ўяўляеш спробы, а ў выніку выходзіш у сектар, і атрымліваецца, што ты ў сваёй галаве ўжо наскакаўся. Таму я стараюся максімальна адхіліцца і не думаць пра будучы старт.


Ці атрымліваецца?

- Як калі. Бывае, што абставіны так складваюцца, што ты прыязджаеш на старт, ідзеш на размінку, трапляеш у гэта асяроддзе, з тым пагаварыў, з гэтым, і па факце зноў апускаешся ва ўяўныя скачкі.

А дзе ты знаходзіш матывацыю, каб кожны раз з новымі сіламі выходзіць у сектар?

- Так як у нас з Уладам Булахавым па добрай традыцыі «замес» у сектары – назавем гэта так, то гэта вельмі добра для патэнцыйнага развіцця. Мы адзін аднаго падганяем. Дзесьці я яго пару разоў запар выйграў – ён мяне на чэмпіянаце пакараў. І гэта, безумоўна, заводзіць. Можа, спачатку і думаеш: «Ну як так жа?!», а потым разумееш, што, значыць, недзе нешта выпусціў, значыць, быў менш падрыхтаваны, таму ідзеш аналізуеш і выпраўляеш. Так і з'яўляецца стымул трэніравацца больш старанна.

На сённяшні дзень галоўны канкурэнт унутры краіны – гэта Улад?

- Натуральна, Улад. Нядаўна з арміі вярнуўся Мікіта Лапаценка. Вельмі добра, што дадаўся яшчэ адзін сапернік. А то, бывае, прыходзіш на старт і думаеш: «Ну, другі сапраўды буду», а цяпер так не атрымаецца (смяецца).


А ці не думаеш, што з такой упэўненасцю можна лёгка зарабіць тры «крыжы» і выбыць, напрыклад, з турніру?

- У мяне былі такія старты. Калі канкурэнцыя высокая, напрыклад, як на Еўропе, то выбар відавочны: альбо пан, альбо прапаў. Пасля дзвюх спробаў ідзеш 14-м і разумееш, што альбо трапляеш у фінал, альбо пралятаеш міма. І ўжо спрабуеш настроіць, працуеш на максімум. У мяне такая гісторыя была, дарэчы на Еўропе, калі пасля дзвюх спробаў не трапляў у фінал. Ну, і ехаць дадому неяк не хацелася, таму сабраўся і ўсё-такі патрапіў у фінальную стадыю. Шчыра скажу, было страшна.

Як праходзіць твой трэніровачны/спаборніцкі /выхадны дзень?

- Трэніровачны дзень праходзіць наступным чынам. Трэніроўка ў 9:30. Значыць, прачынаюся я дзесьці ў 8. Рыхтую сняданак. Часцей за ўсё гэта аўсянка, таму што гэта найлепшая каша. Выпіваю вітаміны і іду на трэніроўку. Там тры гадзіны працы. Пасля трэніроўкі адпачываю дзесьці паўгадзіны, таму што часам няма нават сіл абед сабе прыгатаваць. Так што збіраюся з сіламі і абедаю. Гэта дзесьці ў раёне 2-х гадзін дня. Магу дазволіць сабе гадзіну паспаць. А потым зноў трэніроўка, адпачынак і вячэра. Увечары люблю кніжку пачытаць. Зараз чытаю "Абудзі ў сабе волата» пра працу над сабой: як прымусіць сябе рабіць тое, чаго не хочаш, дзе знайсці матывацыю. Мне гэта дапамагае засяродзіцца, зразумець, чаго я хачу, для чаго я гэтым займаюся, скласці план на будучыню. Калі казаць пра спаборніцкі дзень, то тут усё залежыць ад таго, раніцай ці вечарам старт. Калі старт у першай палове дня, то я ўстаю гадзін у 9, рыхтую мінімальны сняданак: каша, пару бананаў або біяёгурты. Потым магу шыпоўкі падрыхтаваць, так бы мовіць, ад пяску пачысціць. І наперад. Ужо на стадыёне заўсёды правяраю вецер, гуму магу памацаць, каб зразумець, як пад яе бег падладжваць. Выступаю заўсёды ва ўсю сілу. Праверыць, ці выступіў я на максімум, можна вельмі проста: у мяне заўсёды пасля старту падымаецца тэмпература – 37.8 або 37.9. Калі тэмпературы няма, значыць, я дзесьці недапрацаваў. Вось такая цікавая заканамернасць. А калі турнір вячэрні, то я стараюся паспаць даўжэй. Часам нават прымушаю сябе паспаць яшчэ. У такія дні сняданак павінен быць абавязкова шчыльным. Бананам тут ужо не адбудзеш. І гарбаты гарачай абавязкова трэба выпіць, лепш салодкага, каб падняць узровень глюкозы. У галаве спрабую сябе падмануць, што цяпер будзе проста трэніроўка і трэба добра паскакаць. Стараюся адцягвацца і не думаць пра старт. У абед арганізм моцна ежай не нагружаць. Ну а далей усё па стандартнай схеме.


Калі лягчэй спаборнічаць: раніцай ці вечарам?

- Мне больш падабаецца выступаць увечары. Бывае, з раніцы накшталт сам прачнуўся, а арганізм яшчэ не. І пакуль разгайдаешся, можна і старт праспаць. А ўвечары лягчэй адчуваць сабранасць.

Што ж ты тады робіш у выхадныя?

- Тут варта сказаць, што выхадных у мяне стандартна два: чацвер і нядзеля. Напярэдадні можна і легчы пазней. Прачынаюся ў такія дні па загадзе арганізма. Магу выйсці кудысьці прагуляцца, але калі гэта аб'ёмы, то ні жадання, ні сіл нешта рабіць наогул няма. Так што мінімальная актыўнасць: у краму ці ў кіно. 

Раскажы, як ты трапіў у групу да Сяргея Аляксандравіча Іванова.

- Насамрэч гісторыя даволі доўгая. Калі сцісла, то ўсё пачалося недзе ў пачатку 2019 года пасля зімовага сезону, калі я прайграў усё, што толькі можна было. Так, выйграў Універсіяду, але скачкі пайшлі на спад, пастаянныя траўмы пачаліся... А потым у мяне адбылася сустрэча з Вадзімам Анатольевічам Дзевятоўскім. Я распавёў, што хачу прагрэсіраваць і дадаваць у выніку. Тут жа падключыўся да размовы Юрый Вікенцьевіч Маісевіч. І было прынята рашэнне адправіць мяне на збор у Турцыю з групай Сяргея Аляксандравіча. Трэнер думаў, што я еду проста на агледзіны, але падчас размовы ён зразумеў, што я мэтанакіравана пераязджаю ў Мінск, я хачу рэзультат, я гатовы араць. І мы пачалі працаваць. Можа, па колькасці і аб'ёмах было менш, чым у Гродне ва Уладзіміра Уладзіміравіча Дземянчука, але змянілася сама спецыфіка. Таму пераход быў фізічна цяжкім. Памятаю, як не мог з лесвіцы спускацца. Я нават не чакаў, што мы так адразу кінемся ў бой. Спачатку пачаў за Насцяй (заўв. Мірончык-Івановай) працу рабіць. Паўтаруся, што было цяжка. Так прайшоў збор у Турцыі, потым у «Стайках», і толькі пасля гэтага я «ўключыўся» і ўжо Насця пачала за мной працаваць.


А якія адносіны ў вас у групе?

- З намі яшчэ трэніруюцца Ягор Чуйко і Марк Мажэйка. Адносіны ўнутры калектыву добрыя, нават калі і з'яўляюцца нейкія праблемы, то мы іх папросту вырашаем. Заўсёды дзелімся адзін з адным уражаннямі: і ад трэніроўкі, і ад збораў, ад паходу кудысьці. Заўсёды з хлопцамі падтрымліваем Насцю на міжнародных стартах, падбадзёрваем у сацыяльных сетках.

А Насця ці дапамагае неяк мужу на трэніроўках?

- Так, вельмі часта падказвае нам нешта. Яе вопыт дазваляе даваць вельмі слушныя парады. А яшчэ да нас на трэніроўкі прыязджае Валерый Іванавіч Бунін, таму гэта такі класны сімбіёз двух трэнераў і спартсменкі.

Ці паспеў у адпачынку пабываць?

- Пасля чэмпіянату на РЦАП быў яшчэ адзін старт, пасля якога ў мяне быў адпачынак. А потым раптам раздаецца званок з універсітэта, што ў канцы верасня плануецца ўніверсіяда. Я набіраю трэнеру, маўляў, што будзем рабіць? Сяргей сказаў, што падводзіцца не будзем, патрэніруемся трохі і выступім улегцы. Таму я яшчэ паехаў на Універсіяду, да якой мэтанакіравана не рыхтаваўся.

Як ты паставіўся да таго, што трэба было не толькі ў даўжыню скакаць, але і 100-метроўку бегчы?

- Наогул я сам папрасіў выступіць у спрынце. Таму што я хацеў першапачаткова прабегчы 100м яшчэ ў жніўні на турніры Жалабоўскага, але забыўся пра кваліфікацыю, паглядзеў расклад фіналу, прыйшоў і зразумеў, што магу ісці назад (смяецца). А наогул я ж бегаў спрынт, калі толькі пачынаў трэніравацца, годзе так у 2006-м. Я тады скакаў у даўжыню і бегаў 60м. І нават у класе 3-4 спрынт быў маім асноўным відам. У 7 класе я пераехаў з Ваўкавыска ў Гродна ў кадэцкае вучылішча і думаў, што са спортам скончана. Але на канікулах пасля першай чвэрці айчым прапанаваў мне знайсці трэнера ў Гродне і трэніравацца паралельна з вучобай. І ў гэты ж час у Ваўкавыску праходзіў старт, дзе я выйграў даўжыню і тарйны, там мне і дапамаглі знайсці трэнера. І вось так яшчэ тры чвэрці я вучыўся ў кадэцкім вучылішчы, да мяне пастаянна прыязджаў трэнер і выпісваў вызваленні на трэніроўкі. Потым я паехаў на першую сваю юнацкую Рэспубліку па малодшым узросце і выйграў там 2 трэціх месца. І мы вырашылі, што трэба пераходзіць у вучылішча алімпійскага рэзерву. І вось там я стаў займацца скачкамі, а бег сышоў у старонку. Таму спрынт для мяне не штосьці новае. І я рады, што на Універсіядзе я прабег 100-метроўку з асабістым рэкордам – ​​10.70.


Калі ў наступным сезоне ўсё складзецца ўдала і старты будуць, дзе плануеш выступіць?

- Гэта зімовыя чэмпіянаты свету і Еўропы. Летам, вядома ж, Алімпійскія гульні. Гэта асноўны старт, на які накіравана ўся падрыхтоўка. Ну і па стане будзем глядзець, але планую выступіць на Сусветнай універсіядзе. Хочацца паглядзець, што гэта такое. Я мог у 2019 годзе на яе паехаць, але ў нас быў маладзёжны чэмпіянат Еўропы. Натуральна, у прыярытэце была Еўропа.

А які старт стаў самым запамінальным?

- Напэўна, самым запамінальным была Еўропа ў Грасета (заўв. Чэмпіянат Еўропы сярод юніёраў 2017г.). Гэта быў турнір, які эмацыянальна больш за ўсе засеў у памяцi. Я нават часам заходжу на сайт Федэрацыі, знаходжу тэкставы анлайн і яшчэ раз акунаюся ў гэтыя пачуцці. З настальгіяй успамінаю, як жа гэта было класна. Эх…


З успамінаў перанясемся ў рэальнасць. Сусветны рэкорд – 8.95 – гэта космас?

- Не. Гэта, вядома, далёка, і, магчыма, я так ніколі не скокну, але я лічу, што можна скакаць і далей.

Вельмі падабаецца твая ўпэўненасць. Давай у завяршэнні – некалькі слоў тым спартсменам, у якіх у сезоне ўсё атрымалася не так, як хацелася б, і тым юным атлетам, якія гатовыя кінуць заняткі спортам пры першай няўдачы.

- Тым, у каго не склалася ў сезоне, трэба правесці глыбокі аналіз, зразумець, чаго не хапіла. Раю ўсім весці спартыўны дзённік і арыентавацца па ім. Райцеся з трэнерам, глядзіце відэа сваіх спробаў, аналізуйце тэхніку. Бо мы ўсе індывідуальныя. Стаўце з трэнерам задачы і працуйце на іх выкананне. А тым, хто гатовы развітацца са спортам пасля першай няўдачы, хачу сказаць, што мала хто пачынае з перамог. Я вельмі доўга быў другім, трэцім і ніколі першым. Залатое правіла – праца з балота робіць залота. Усё гэта прывядзе да рэзультату. Не здавайцеся! 

КАЛЕНДАРЬ МЕРОПРИЯТИЙ
ИНФОРМАЦИОННЫЕ ПАРТНЕРЫ