Шмат цікавага ад Вольгі Мазуронак для спартыўнага партала Tribuna.com.

Лепш за Вольгу Мазуронак у Беларусі не бегае ніхто. Далікатная дзяўчына – рост 165см, вага 47-48 – спецыялізуецца на самай складанай алімпійскай дысцыпліне – марафоне. І атрымліваецца выдатна. У 2018 г. Вольга ўзяла золата на чэмпіянаце Еўропы ў Берліне. Нават калі вы не сочыце за лёгкай атлетыкай, напэўна бачылі кадры з тых спаборніцтваў. На дыстанцыі ў Мазуронак пайшла кроў носам і выгляд беларускі на фінішы быў вельмі гераічным.

Сур'ёзныя поспехі прыйшлі да спартсменцы ў 2015-м. На прэстыжным Лонданскім марафоне яна фінішавала дзявятай. Праз год у Англіі была ўжо чацвёртай з рэкордам Беларусі – 02:23:54 секунды. А на Алімпіядзе ў Рыа Мазуронак стала пятай. Таксама ў скарбонцы дзяўчыны перамогі на Дзюсельдорфскім і Ганконскім марафонах.

Калі б не каронавірус, Вольга зараз актыўна рыхтавалася б да Гульняў у Токіа. Але старты перанесены, і ў спартсменкі з'явіўся час пабыць з сям'ёй, а таксама паўдзельнічаць у дабрачыннай акцыі, якая праходзіць у Беларусі з 23 чэрвеня па 11 жніўня. Далучыцца да яе можа любы жадаючы. Трэба патрэніравацца на выбар у чатырох дысцыплінах – бег, веласпорт, спартыўная хадзьба і плаванне. Хранаметраж трэніроўкі фіксуецца з дапамогай фітнес-бранзалета. Глабальная задача – сумесна напрацаваць 50 тысяч трэніровачных гадзін. Па дасягненні гэтай мэты кампанія A1 пералічыць 50 тысяч рублёў Рэспубліканскаму клінічнаму цэнтру паліятыўнай медыцынскай дапамогі дзецям.

У сумеснай дабрачыннай ініцыятывы A1 і НАК Беларусі ёсць свае Амбасадоры – вядомыя атлеты, якія пагадзіліся правесці на трэніроўках мінімум па сто гадзін. Мазуронак «адказвае» за бег. У інтэрв'ю Tribuna.com дзяўчына распавяла пра зламаныя планы, любімы напой марафонцаў, стан цела пасля забегу, кепскі характар (трэнеру парой дастаецца) і родную Караганду.

– Каронавірус даволі зламаў звыклы ўклад жыцця. Калі б не гэта, цяпер бы рыхтаваліся да Алімпіяды ў Токіа?

– Была б недзе на зборах на высакагор'і. Хутчэй за ўсё ў Кеніі. Але цяпер у маёй сям'і куча праблем са здароўем, і калі глядзець на сітуацыю шырэй, то для мяне перанос Алімпіяды да лепшага. Усё ж такі падрыхтоўка адымае не толькі шмат фізічных сіл, але і псіхалагічных. Старт адказны. На такім узроўні трэба выступаць ці добра, ці ўвогуле не выступаць. Увогуле, з'явілася магчымасць цяжкія часы перажыць з сям'ёй.

– Праблемы з-за каронавіруса?

– Не. Не асоба хачу казаць, але з праблемамі і бацькі, і брат. Калі шчыра, хутчэй бы гэты год прайшоў. Нейкі жахлівы. Не ўзгадаю, каб раней былі такія складаныя адрэзкі.

– Зараз не трэніруецеся?

– Трэніруюся, але з вялізнымі перабоямі. Усё ж такі праблемы трохі выбіваюць з каляіны. Зразумела, што прафесійны спартсмен павінен быць гатовы працаваць пры любых абставінах, умець збірацца з думкамі і трываць, але неяк мяне гэта вельмі моцна збівае. Здаецца, пачынаю працаваць, паволі падыходжу да сур'ёзных нагрузак, але нешта абавязкова здараецца – і ўсё.

Звычайна кожны дзень займаюся, але зараз – па абставінах. Прыходзіцца ўносіць карэктывы, але з большага асаблівай катастрофы не адбываецца. Нічога страшнага няма, таму што самы галоўны старт для мяне – Алімпійскія гульні. Будзем лічыць, гэты год – год абнулення.

2019-ы быў для мяне вельмі цяжкім. З'явілася адчуванне прыбітасці. Я нават стала задумвацца аб завяршэнні кар'еры пасля Алімпіяды, але родныя адгаворвалі. Зараз пабыла доўгі час дома і адчуваю, што мяне адпусціла. Ведаю, чаго хачу, – хачу на зборы, хачу рыхтавацца да Гульняў. Праўда, менеджэр кажа, што многія спаборніцтвы, запланаваныя на канец гэтага года, адмяняюць. Кітай, напрыклад, ужо прыбраў усе марафоны. Мне здаецца, у 2020-м марафонаў ужо не будзе. Дай Бог, каб да вясны ўсё наладзілася.

– Колькі разоў на дзень вы трэніруецеся?

– Першая трэніроўка звычайна доўжыцца дзве з паловай гадзіны разам з размінкай і затрымкай. Другая звычайна менш – ад гадзіны да паўтары. Там у мяне невялікая размінка і крос на 12 кіламетраў. Па нядзелях адна трэніроўка, а панядзелак можна лічыць выхадным – бегаю толькі невялікі крос. Неяк так.

– Бываюць дні, калі можаце устроіць сабе паўнавартасны выхадны?

– Калі рыхтуюся да марафону, то не. Марафонцы такія людзі, якія, калі рыхтуюцца, баяцца недабраць аб'ём. Таму паўнавартасны адпачынак адбываецца, толькі калі ўжо адчуваю, што на мяжы, калі няма настрою, калі здаецца, што я самы няшчасны чалавек на зямлі. Але гэта бывае вельмі рэдка. Прастой можа адбіцца. Таму калі я прапусціла трэніроўку, то на наступных стараюся дабраць «прапушчаны» кіламетраж, каб выйсці на аб'ём у 200 кіламетраў у тыдзень.

Ну, а калі міжсезонне ці падрыхтоўка не да марафону, то ў панядзелак магу і не бегаць.

– Трэніруецеся на свежым паветры. Калі дрэннае надвор'е, як сябе прымушаеце выйсці на вуліцу?

– Зразумела, што ў добры сонечны дзень бегаць нашмат прыемней. Люблю бегаць, калі за акном 15-20 градусаў, калі няма яркага сонца і ёсць аблокі. Іншая справа, калі непагадзь: дождж або дождж са снегам. Але ў мяне ж ёсць мэта – марафон. Я разумею, што калі не прабягу, значыць, буду слабейшай. Калі сёння прапушчу трэніроўку ці не дараблю да канца, аддам перавагу саперніцам. І на марафоне мне лягчэй не будзе. Мокнуць не вельмі прыемна, не хочацца, але збіраюся і выходжу. Яшчэ ні разу з-за ападкаў трэніроўку не прапускала.

Памятаю, бегала ў Кіславодску, дзе вельмі дзіўнае надвор'е і за пяць хвілін лета можа ў зіму ператварыцца. У свой час там была парушаная горная сістэма. Снегу не было ніколі, але «знеслі» гару – і нешта зламалася, з'явіліся сур'ёзныя ападкі. Раней хмары разыходзіліся хутка, а цяпер такога няма. Увогуле, было аднойчы так: прайшоў дождж, а потым рэзка стала «-1» – і ўсё замерзла. Не ўяўляеце, які быў галалёд! Каток! Бегаць было немагчыма. Прыйшлося замяняць іншай працай.

– Вы неяк абмовіліся, што маеце кепскі характар. Як гэта праяўляецца ў трэніроўках?

– Наогул мяккацелых у спорце мала. Мне здаецца, такія не выцягнуць. Да працы, асабліва калі гэта зборы, я стаўлюся вельмі патрабавальна. І да сябе, і да блізкіх. І часам трэнер пакутуе. У Кеніі неяк бегла тэмпавы крос на 20 кіламетраў. Круг быў маленькі – па кіламетру. Сказала трэнеру, што піць мне трэба кожныя тры кіламетры. Але, бывала, ён «прамахваўся» і падыходзіў з бутэлечкай праз чатыры ці пяць. Потым зрывалася на яго. На трэніроўках у мяне часта бывае паніка, калі не так беглася ці не так зрабіла працу. Адразу пачынаю думаць, што я не гатовая, што ўсё прапала і гэтак далей. І тым, хто са мной працуе, у гэтыя моманты трэба проста прамаўчаць і гутаркі весці праз нейкі час. Я ўжо сама сціхаю і гатовая слухаць.

– Падчас падрыхтоўкі да марафону вы вывучаеце горад, дзе ён пройдзе, трасу на павароты і ўздымы?

– Абавязкова. Нармальны марафон са статусам мае свой сайт, дзе ёсць уся патрэбная інфармацыя. Ёсць курс трасы – карта і перапады вышынь. Ну і менеджэры таксама не адзін раз даносяць інфармацыю: там горкі, там вецер (часцей за ўсё), там душна. Гэта трэба ведаць абавязкова, каб разумець, да чаго быць гатовым.

Напярэдадні стартаў я па трасе не хаджу. Мы ж бяжым па горадзе, па праезджай частцы, якую перакройваюць пад трасу ў ноч напярэдадні старту. Так што няма асаблівай магчымасці.

– Раз вывучаеце трасу, то як так выйшла, што на Берлінскім марафоне прапусцілі паварот на фініш?

– Ой, на аўтамаце выйшла. Запомніць усю трасу і вывучыць кожны закуток нерэальна. А тады ў мяне быў невялікі падман зроку. Заставалася каля 200 метраў да фінішу. Я бегла за матацыклам, які нас вядзе. І калі ён пачаў паварочваць, пабегла за ім. Калі заўважыла, хутка перабудавалася, зайшла ў паварот па шырокаму радыусе, накруціўшы ўсяго некалькі метраў і па секундах не так шмат страціла. Саперніца, вядома, падбегла бліжэй, але адыграць усё адставанне ад мяне не змагла. Хаця калі б у яе было крыху больш сіл, калі б яна была гатовая ледзь лепш, магла б і апярэдзіць. Па хуткасці яна была больш якасна. Але я калі пераглядала відэа, бачыла, што яна таксама трывала і не магла моцна папрацаваць.

– Вы цалкам пераглядалі марафон?

– Не, нарэзку невялікую. Ніколі не глядзела марафоны з сабой.

– Уздоўж трасы звычайна стаіць шмат балельшчыкаў. Яны перашкаджаюць?

– Я ў асноўным уся ў сабе. Сканцэнтравана, пракручваю тактыку бегу і шмат увагі на тое, што адбываецца навокал, не звяртаю. Хоць, прызнаюся, дома і сцены дапамагаюць. На нашых вуліцах адчуваю сябе па-іншаму. Ведаю, што за мяне хварэюць, мяне падтрымліваюць, ад мяне чакаюць поспеху. І не хочацца нікога падвадзіць.

Крыкі дадаюць драйву. Дапамагаюць. Асабліва калі невялікі адрыў, крыкамі можна вельмі моцна дапамагчы спартсменам.

– Балельшчыкі выбягалі перад вамі на трасу?

– Перада мной – не. Але ў Рыа на Алімпіядзе яны выскачылі на Марэ Дзібабу, якая ў выніку стала трэцяй у марафоне.

– А з іншымі ўдзельнікамі былі сутыкненні?

– Самае непрыемнае ў марафоне – старт. Некаторыя арганізатары робяць так, што аматары і прафесіяналы стартуюць у розны час. А ёсць старты, калі ўсе разам. Уявіце гэты натоўп. Ну і пачынаецца – пакуль пазіцыю зоймеш, пакуль выбяжыш... Прапускаць цябе асабліва не будуць. Штурханне ў спіну, наступанне на ногі – усё гэта ёсць. Бывае, так наступяць на пятку, што красовак злятае. Часам у паварот спартсмены рэальна басанож забягаюць. Добра, што ў марафоне замінка на старце не катастрафічна адбіваецца на выніковых перспектывах.

– Якая тактыка ў вас на старце? Ірвануць або ўсіх прапусціць, а потым паасобку абганяць?

– Я стартую спакойна, стараюся загадзя выбраць патрэбную траекторыю пры першым павароце, каб не пілаваць лішніх 20 метраў. Перад стартам ніколі не думаю пра перамогу і месца, хоць і пераследую мэту выйграць кожны сур'ёзны забег. Першую палову праходжу павальней, а ў другой выдаю ўсё, што ёсць. І як правіла другая палова ў мяне хутчэй. Але бываюць марафоны, калі або ўзровень ніжэй, ці ты не дзеля выйгрышу едзеш, а проста дзеля трэніроўкі. Там тактыкі няма. Ты проста бяжыш у сваім тэмпе і трэніруешся.

– Вы адзначалі, што віно – неад'емная частка падрыхтоўкі да марафону.

– Усё па патрэбы. Калі хочацца расслабіцца, магу сабе дазволіць. У нядзелю, пасля лазні магу выпіць адзін-два бакала. Больш няма сэнсу. Потым складаней будзе прачынацца:).

– Якое віно п'яце?

– Лічыцца, што чырвонае падымае гемаглабін. Для марафонцаў чырвонае сухое віно – напой нумар адзін.

– Ёсць любімы сорт?

– Калі выбіраю, гляджу, каб было сухое і натуральнае. Я не асаблівы знаток. Неяк выпадкова даведалася, як правільна бакал трымаць трэба. За сам бакал нельга – толькі за ножку. Інакш зменіцца тэмпература напою і будзе не той смак.

– Хадок Дзмітрый Дзюбін распавядаў, што пасля аднаго старту так стаміўся, што адключыўся на ложку ў нумары, не дайшоўшы да душа. З вамі такое здаралася?

– Я, наадварот, заснуць не магу. Не памятаю такога, каб лягла і адразу заснула. Звычайна засынаю бліжэй да раніцы. А пасля фінішу адразу іду ў душ. Кідаю ручнік, саджуся пад ваду і сяджу так вельмі доўга. А калі ёсць ванная, то яшчэ лепш – кладуся і рэлаксую. Самаадчуванне пасля марафону так сабе, вядома. Мышцы ныюць, паясніца баліць – фізічна вельмі цяжка. Асабліва цяжка пасля Ганконга было. Траса там вельмі цяжкая – адны развязкі і масты. З аднаго збягаеш, на іншы забягаеш і так на працягу 42 кіламетраў. Да таго ж заўсёды жудасны вецер. Хадзіць наогул не магла – усё закісла.

– Затое шалі паказваюць прыемныя лічбы – вага скінута.

– Я мала на іх увагу звяртаю. За тыдзень да старту заўсёды раблю глікагенавую загрузку. Першыя некалькі дзён ем толькі бялок. У выніку на сваю вагу – 47-48 кілаграмаў магу ў дзень губляць па кілаграме. А потым перасаджваюся на вугляводы і дапаўняю баланс. А на самім марафоне скід вагі ідзе толькі за кошт вады. Акрамя таго я вельмі хутка потым дабіраю да нормы.

– Праз колькі дзён пасля марафону вы зноў хочаце бегаць?

– Прыязджаю дадому і закідваю спартыўную форму куды далей, каб на вочы не траплялася. Звычайна хапае два тыдні поўнага адпачынку. Потым паступова пачынаю рыхтавацца да новага старту.

– Цяжкаатлеты на трэніроўках падымаюць большую вагу, чым на спаборніцтвах. Вы на трэніроўках прабягаеце больш за 42 кіламетры?

– Я ўвогуле ніколі не бегаю на такія дыстанцыі. Марафон дрэнны тым, што ты адзін раз прабег, – і ўсё, наступны твой пройдзе не раней, чым праз паўгода. Настолькі складаная дыстанцыя…

Максімум, што я пераадольваю за трэніроўку, – 35 кіламетраў. І гэта не тэмпавы бег на час, а звычайная прабежка. У спаборніцкай хуткасці я прабягаю толькі 20 кіламетраў. І ўжо ад гэтага часу потым адштурхоўваюся і прыкідваю. Вядома, на марафоне карэктывы ўносяць надвор'е і траса. Але ты гэта разумееш і падладжваешся, ведаючы той час, на які гатовая.

– Колькі кіламетраў вы можаце прабегчы за раз?

– Толькі аднойчы, калі толькі пачынала бегаць марафоны, бегла 45 км. Не бачу сэнсу ў вялікіх дыстанцыях. Любая работа павінна быць для чагосьці. Што табе дадуць 50 км? Вынослівасць і псіхалагічную ўпэўненасць у тым, што ты дакладна прабяжыш 42 кіламетры? Вызначана. Але нават калі ты раз у тыдзень будзеш бегаць 35 км, то марафон жалезна прабяжыш. 50 кіламетраў – гэта стрэс для арганізма, пасля якога потым вельмі доўга трэба аднаўляцца.

Мела зносіны неяк з адной спартсменкай з Казахстана. Яна пачала распытваць пра працяглыя дыстанцыі. Аказалася, яе трэнер прымушае бегчы 50 км. Яна адмыкалася два тыдні, але ў выніку, як я зразумела, потым здалася. Яна была добра гатовая, але пасля гэтага кроса перастала яе пазнаваць. Яна была такая замучаная і ў канчатковым выніку не дабегла марафон. А ўсё таму, што яна яго прабегла раней. А два марафону на працягу месяца – гэта нерэальна.

Ну а так я, вядома, магу больш бегчы. Проста не бачу ў гэтым сэнсу.

– Зараз у рамках дабрачыннай акцыі «100 гадзін з А1» праходзіць чэлендж «Бегавы тыдзень», а вы як раз выступаеце Амбасадорам бегавога напрамку. Раскажыце, чаму вы прынялі рашэнне ўдзельнічаць у акцыі?

– Нядаўна зразумела, што любая дабрачыннасць заточана не на шчодрасць, дабрыню або фінансавую магчымасць, а на неабыякавасць і ўвагу. Я ў вайберы знаходжуся ў некалькіх групах, у якіх збіраюць грошы цяжкахворым дзеткам на аперацыі. І збіраюць там проста каласальныя сумы – па 150-200 тысяч еўра. І вы не ўяўляеце, як хутка – за некалькі тыдняў! Мяне ўразіла адна рэч. Я раней пра гэта няправільна думала. Мне здавалася, што дабрачыннасць – гэта для багатых. Я не магу даць пяць тысяч даляраў на дзіця, таму што ў мяне іх няма, а пяць рублёў даваць неяк сорамна. Таму я прайду міма. Але я была здзіўленая, што людзі за кошт такіх вось сум па 5-10 рублёў і закрываюць збор і ратуюць жыццё. Кожны дзень там кідаюць справаздачы, хто колькі пералічыў. Запэўніваю, там паўсюль такія маленькія сумы.

Што тычыцца акцыі «100 гадзін з А1: падтрымай TEAM BY!», то арганізатарам вялікі дзякуй за яе. Людзі не толькі дапамагаюць іншым, але і прыносяць карысць сабе і свайму здароўю. ЗЛЖ з усіх мод – лепшае, што можа быць. І дзяўчынкі, і хлопцы такія падцягнутыя, спартыўныя. Часам нават і не зразумееш, прафесійны спартсмен ці не. І выдатна, што яны могуць яшчэ і дапамагчы іншым.

– У нейкіх іншых праектах удзельнічаеце?

– Перыядычна дапамагаю дзеткам праз тыя групы, пра якія казала. Калі мяне кудысьці клічуць паўдзельнічаць, стараюся згаджацца. Не ведаю, якая ад мяне вялікая дапамога, але ўдзельнічаю.

– Бачыў фатаграфію, дзе вы трэніруецеся ў майцы БАТЭ. Як яна да вас патрапіла?

– Гэта журналіст Юрый Міхалевіч прыдумаў. Я прабегла марафон, устанавіла свой рэкорд 02:23:54, і Юра з ігракамі БАТЭ Эдгарам Аляхновічам і Аляксандрам Валадзько прыехаў да мяне на трэніроўку і ўручыў памятную майку. Было вельмі прыемна. Думала, футбалісты такія мажоры, але апынуліся адкрытыя хлопцы. Мы запісалі інтэрв'ю і трохі перагаварылі. Было цікава.

– Футболам не сталі захапляцца?

– Я ў прынцыпе люблю добры футбол. З вялікім задавальненнем гляджу чэмпіянаты свету і Еўропы. Але не больш за гэта.

– Вы не вельмі любіце казаць пра свае прызавыя і заработак.

– Можа, камусьці гэта і цікава, але я не люблю гэта абмяркоўваць і стараюся пра грошы не казаць. Я рада, што трапіла ў марафон і што магу гэтым зарабляць. Праўда, бегаць даводзіцца шмат:).

– Куды ідуць прызавыя?

– На нейкія буйныя пакупкі звычайна. Калі патрэбна была кватэра і машына, напрыклад. У цэлым я сябе адчуваю камфортна. Я не багацей. Нарадзілася ў простай сям'і, дзе не было шыку і раскошы. Сёння магу спакойна купіць прадукты, якія мне патрэбныя. Для такога жыцця, калі можаш апрануцца, паесці або з'ездзіць на адпачынак, хапае.

– Вы нарадзіліся ў Карагандзе. Карыстаецеся рыфмай: «Дзе-дзе? У Карагандзе!»?

– Не:). Неяк не даводзілася. Па праўдзе. Мне там падабалася. Там дзяцінства. У Беларусь мы прыехалі, калі мне было гадоў 11. Здаецца, усё гэта было зусім нядаўна, але час бяжыць вельмі хутка.

– Памятаеце эмоцыі, калі вам сказалі, што ляціце ў Беларусь?

– Ой, у мяне ўсё атрымалася проста і лёгка. Я была за любы рух. Тым больш мама сказала, што там усё нашмат лепш і ўсё прыгожа. У нас толькі стэп і стэп, а ў Беларусі ўпершыню ў жыцці ўбачыла лес. А вось сястры-падлетку было цяжка, вядома.

– Бывалі ў Карагандзе пасля ад'езду?

– Няма. І, прызнаюся шчыра, не цягне. Ведаю, што Казахстан моцна змяніўся. Магу і не пазнаць, напэўна. У мамы, вядома, настальгіі больш. Усё ж такі там сяброўкі засталіся.

– Ваш першы від спорту – лыжы.

– У пятым класе настаўнік фізкультуры вырашыў, што ў мяне і іншых дзяўчынак ёсць здольнасці і адправіў да свайго знаёмага трэнера ў СДЮШАР. Праз нейкі час дзяўчынкі перасталі хадзіць, а я год хадзіла. А потым бацькі пераехалі ў Плешчаніцы і прыйшлося кінуць. Але там настаўніца па фізкультуры адвяла мяне да знаёмага трэнера Аляксандра Алегавіча Родзічава ў лёгкую атлетыку.

– Пачыналі са спартыўнай хадзьбы. Дзюбін казаў, што кінулі яе пасля таго, як вас суддзі дыскваліфікавалі перад самым фінішам на адным са стартаў.

– Так і было! Проста ў той год мяне знялі з трасы і на Кубку Еўропы, і на чэмпіянаце Еўропы. Рэзультату няма. Дыскваліфікацыя – гэта ніякае месца. І ў мяне была дзікае крыўда. Я працавала, спадзявалася, а тут такое... Тады мне здавалася, што гэта дзікая несправядлівасць да мяне, але цяпер я рада таму, што адбылося. Інакш бы не перайшла ў марафон.

– Вам падабалася хадзіць?

– Адразу адчувала, што ў мяне праблемы з тэхнікай. Справа ў фізіялагічнай асаблівасці. Мяне ж здымалі не з-за таго, што я падбягала, проста хадзьба выглядала менавіта так. У мяне вельмі высокі звод ступні і моцна нацягнуць на сябе насок немагчыма. А спартыўная хадзьба вельмі суб'ектыўны від спорту, як і гімнастыка. Можна судзіць як заўгодна. Гэта мяне раздражняла. Я даходжу да двух заўваг па-нармальнаму, а потым проста іду (рэальна іду), каб дайсці да фінішу. Гэта не спаборніцтвы.

– Вы ж не хацелі ў бег пераходзіць.

– Адразу – так. Проста ў хадзьбе тады была на добрым рахунку: у 17 гадоў стала майстрам спорту міжнароднага класа. На сусветным узроўні магла змагацца з моцнымі саперніцамі. А наконт бегу ўсё было інакш. Я была б у хвасце. Не хацелася быць масоўкай. Гэты момант палохаў.

– Пасля якога выпадку перадумалі?

– Я рана выйшла замуж, нарадзіла дзіцяці і неяк пераварыла гэтую сітуацыю. Праз нейкі час сказала: «Хадзіць я дакладна не буду. Толькі бег». І пачала рыхтавацца да марафону.